Formularz

 

Punkt zawiera następujące pozycje:

6. Tworzenie Formularza

6.1. Kreator formularzy

6.2. Autoformularz

6.3. Samodzielne tworzenie formularza

6.4. Rozbudowa formularza przy użyciu formantów

6.4.1. Przybornik

6.4.2. Formanty niezwiązane

6.4.3. Podformularze

 

 

6. Tworzenie Formularza

Formularze są jednymi z najważniejszych obiektów w MS Access ponieważ użytkownicy najwięcej czasu pracy z bazą/w bazie poświęcają na pracę z formularzami. Formularze podobnie jak kwerendy nie przechowują danych, są natomiast pewnego rodzaju „nakładkami” na tabele lub kwerendy. Stanowią „Interface” użytkownika.

 

6.1. Kreator formularzy

 

Formularz najprościej utworzyć przy pomocy kreatora formularzy. Wykonamy formularz do tabeli STATKI. W tym celu kolejno:

  1. Klikamy na przycisku „utwórz formularz za pomocą kreatora” w obiekcie Formularze okna bazy danych.
  2. W otwartym oknie kreatora wskazujemy tabelę dla której projektujemy formularz (STATKI - Rys. 1).

 

Rys. 1. Kreator formularza – wybór tabeli

 

3.      Przenosimy z lewego okna (dostępne pola) do prawego (wybrane pola) przyciskami  pola z tabeli statki, które chcemy uwzględnić w formularzu (przenosimy wszystkie).

4.      Przechodzimy do następnego kroku i wybieramy układ formularza (proponuję kolumnowy).

5.      W następnym kroku wybieramy styl

6.      Ostatecznie podajemy nazwę i zapisujemy formularz (domyślnie generowana jest nazwa identyczna jak obiekt z której tworzony jest formularz).

7.      Utworzony formularz (Rys. 2) zawiera wszystkie uwzględnione pola. Reprezentowane są one w formie formantów (pola tekstowe, kombi, listy itd.), których rozmiary zostały dostosowane do zdefiniowanych typów, rozmiarów i formatów pól w tabeli. Formularz zachowuje wszelkie ustawienia, które dokonaliśmy w tabeli.

 

Rys. 2. Formularz

 

6.2. Autoformularz

 

Tworzenie formularzy za pomocą narzędzia AUTOFORMULARZ nie powinno sprawić żadnych kłopotów. Za pomocą tej opcji wybiera się jedno źródło rekordów w układzie kolumnowym, tabelarycznym lub w układzie arkusza danych. Funkcja AutoFormularz tworzy formularz, w którym są wykorzystane wszystkie pola z wybranego źródła rekordów i wszystkie pola z powiązanych z nim źródeł rekordów.

Wykonamy Autoformularz tabelaryczny dla tabeli ‘BANDERY”. W tym celu:

1.      W oknie bazy danych, na zakładce Formularze wybieramy przycisk nowy, wskazujemy typ formularza i tabele z której formularz będzie tworzony (Rys. 3).

 

Rys. 3. Tworzenie formularza za pomocą AUTOFORMULARZA

2.      Zatwierdzamy wybór (Rys. 4) – to wszystko.

 

Rys. 4. Formularz – Bandery wykonany opcja autoformularz

 

6.3. Samodzielne tworzenie formularza

 

Samodzielne tworzenie formularza może mieć bardzo wiele aspektów (w zależności od przeznaczenia formularza). W kursie ograniczę się do przestawienia sposobu zaprojektowania formularza i powiązania go z źródłem danych. Wykonujemy kolejno (będzie to arkusz tabelaryczny zawierający spis portów (tabela porty – zawiera dwa pola: ID PORTU oraz NAZWA PORTU)):

1.      W obiekcie formularze okna bazy danych klikamy na pozycję „utwórz formularz w widoku projekt”

2.      W otwartym oknie (widok projekt formularza) wybieramy właściwości formularza. Przechodzimy na zakładkę DANE i wskazujemy w pozycji ŹRÓDŁO REKORDÓW tabelę z którą połączony będzie formularz (Rys. 5).

a.       Uwaga: przyciska właściwości wyświetla zawsze właściwości aktualnie aktywnego obiektu. Formularz może zawierać bardzo duża liczbę obiektów wiec ich wskazaniem może być kłopotliwe. Lista wszystkich obiektów znajduje się w polu kombi na pasku formatowania – skorzystaj w przypadku kłopotów.

Rys. 5. Widok projekt formularza – wskazanie źródła rekordów

 

3.      W kroku następnym ustalamy typ formularza – w tym celu na zakładce FORMAT jako widok domyślny ustalamy FORMULARZE CIĄGŁE (wynikiem ustawienia jest prezentacja wszystkich rekordów na jednej stronie – formularz tabelaryczny - Rys. 6). Inne opcje np. tytuł, paski przewijania, linie podziału itd. pozostawiam do indywidualnego przećwiczenia-ustawienia)

 

Rys. 6. Właściwości formularza - Formularz ciągły

 

  1. Następnie wyświetlamy przybornik formantów. Obiekty z przybornika możemy wstawiać do formularza powierzając im różne funkcje. My skorzystamy z pola tekstowego ab|. Wstawmy do formularza dwa takie pola (Rys. 7). Pierwsze z nich zawierać będzie dane ID PORTU, drugie NAZWA PORTU.

Rys. 7. Widok projekt formularza – wstawianie formantów.

 

5.      Wyświetlamy właściwości pierwszego z pól tekstowych, na zakładce DANE wskazujemy pole z którym formant będzie połączony (ID) Rys. 8. Na zakładce INNE podajemy nazwę formantu (id_statku). Podobne ustawienia wykonujemy dla drugiego pola tekstowego wybierając odpowiednio: DANE-NAZWA PORTU, INNE-NAZWA PORTU

 

Rys. 8. Właściwości formantu

 

6.      Edytujemy etykiety pól tekstowych nadając im nazwy ID STATKU oraz NAZWA STATKU, w menu WIDOK wybieramy „NAGŁÓWEK I STOPKA FORMULARZA” (Rys. 9).

 

Rys. 9. Widok projekt formularza

 

7.      Do nagłówka formularza przenosimy etykiety pól tekstowych, zmniejszamy wysokość sekcji SZCZEGÓŁY. Przy pomocy znanych przycisków na pasku formatowania możemy ustalić kolory, formaty liczb itd. (Z paka narzędzi przybornik możemy wstawić pole etykiety Aa, do którego możemy wprowadzić opisy np. w przykładzie „Formularz zawiera spis portów”) - Rys. 10

 

Rys. 10. Widok projekt formularza

 

8.      Praca w widoku projekt została zakończona. Zapisujemy formularz podając nazwę „SPIS PORTÓW”. Możemy wyświetlić go w WIDOKU FORMULARZ lub tez kliknąć podwójnie na nowej ikonie „SPIS PORTÓW” w obiekcie formularze. Widok pracy przedstawia poniższy rysunek (Rys. 11).

 

Rys. 11. Formularz “spis portów” w widoku formularz

 

6.4. Rozbudowa formularza przy użyciu formantów

 

Wygląd utworzonego formularza przy pomocy kreatorów praktycznie nigdy nie jest zadowalający. Najczęściej musimy dokonać formatowania polegającego na zmianie położenia, rozmiarów, wyrównania i formatu automatycznie wygenerowanych formantów (etykiety, pola tekstowe, pola kombi...itd). Wszelkie zmiany dokonujemy w widoku projekt formularza. Użytkownik może samodzielnie dokonać formatowania formularza wg własnego „gustu” porównaj poniższy Rys. 12 z Rys. 2.

 

Rys. 12. Formularz statki – widok formularz.

 

6.4.1. Przybornik

 

Przybornik (Rys. 13), który w widoku projekt formularza uruchamiamy przyciskiem  zawiera formanty, które możemy wstawiać do naszego formularza. Formantom tym przypiszemy określone akcje które będą wykonywały. Przy wstawianiu formantu niech będzie wciśnięta ikona  kreatora formantów.

 

Rys. 13. Przybornik

 

Do formularza STATKI wstawimy przyciski, które będą odpowiadały za nawigację między rekordami, wyszukujący rekordy oraz zamykający formularz. Szczegółowo przedstawię wstawienie jednego przycisku (przejście do następnego rekordu), pozostałe użytkownik wstawi sam. Wykonujemy kolejno:

  1. Otwieramy formularz STATKI w widoku projekt

2.      Wyświetlamy przybornik, wybieramy „przycisk polecenia” i wstawiamy do formularza

 

Rys. 14. Wstawianie przycisku polecenia do formularza – krok 1

 

3.      Uruchomiony kreator przycisków poleceń (Rys. 14) zawiera w lewym oknie kategorie (nawigowanie miedzy rekordami, operacje na rekordach itd.), w prawym oknie znajdują się szczegółowe akcje w danej grupie. Wybieramy kategorie „Nawigowanie pomiędzy rekordami” i akcję „Przejdź do następnego rekordu”

4.      Przechodzimy do drugiego kroku, gdzie wskazujemy obraz lub tekst, który znajdzie się na przycisku (Rys. 15)

 

Rys. 15. Wstawianie przycisku polecenia do formularza – krok 2

 

5.      Przechodzimy do następnego kroku, gdzie podajemy nazwę utworzonemu przyciskowi (proponuję akceptować automatycznie wygenerowane nazwy - Rys. 16)

 

Rys. 16. Wstawianie przycisku polecenia do formularza – krok 3

 

6.      Klikamy na przycisku zakończ kończąc w ten sposób pracę z kreatorem. Możemy otworzyć formularz w widoku formularz i sprawdzić wynik pracy (Rys. 17).

 

Rys. 17. Wstawianie przycisku polecenia do formularza – wynik

 

Zgodnie z zadaniem wstawiamy w identyczny sposób pozostałe przyciski realizujące odpowiednio akcje:

-        Przejście do poprzedniego rekordu

-        Przejście do pierwszego rekordu

-        Przejście od ostatniego rekordu

-        Znajdź rekord

-        Zamknij formularz (akcja z kategorii – operacje na formularzach)

Widok wstawienia przedstawia poniższy rysunek (Rys. 18).

Rys. 18. Formularz z przyciskami opcji

 

6.4.2. Formanty niezwiązane

 

Wszystkie formanty zawierające dane, które znajdowały się do tej pory w formularzach były związane z odpowiednimi polami w tabelach lub kwerendach i wyświetlały ich zawartość. Nie musi tak być oczywiście. Do formularza możemy wstawić formanty którym przypiszemy inne „zadania” np. zawierać będą wyniki zliczeń, sum, podsumowań itd..

Wykonamy przykład ilustrujący powyższe. Wykonajmy formularz tabelaryczny z tabeli ZAWINIĘCIA – przykładowy formularz poniżej (Rys. 19).

 

Rys. 19. Formularz tabelaryczny ZAWINIĘCIA

 

Do stopki formularza wstawimy dwa formanty:

  1. Pole kombi do którego wprowadzimy dwa wpisy: Suma, Średnia (wprowadzamy w kreatorze lub ręcznie w oknie właściwości wpisujemy wg poniższego rysunku Rys. 20). Nazwę pola proponuję zmienić np. na „podsumowania”. Robimy to w zakładce „inne”.

 

Rys. 20. Właściwości pola kombi

 

2.      Pole tekstowe. Polu temu przypiszemy zadanie wyliczenia sumy przywiezionej do portu masy ładunków lub średniej masy ładunku przypadającej na jedno zawinięcie (wyliczenie uzależnione od wyboru w polu kombi). W tym celu do wstawionego pola tekstowego w pozycji „Źródło formantu” właściwości tego obiektu wprowadzamy odpowiednią formułę. Możemy wykorzystać w tym celu „konstruktor wyrażeń” (Rys. 22)

 

Rys. 21. Edycja źródła danych formantu niezwiązanego

 

  1. Ostateczny wynik przedstawiono na poniższym rysunku (Rys. 22)

Rys. 22. Formularz tabelaryczny ZAWINIĘCIA

 

6.4.3. Podformularze

 

Do istniejących formularzy możemy wstawić podformularze, które związane z danymi w formularzu głównym znacznie powiększą treść wyświetlanych danych. Wykonajmy formularz typu wyjustowanego z tabeli statki (poniższy rysunek Rys. 23).

 

Rys. 23. Formularz wyjustowany “statki”

 

Powyższy formularz wstawimy do formularza zawinięcia widocznego na rysunku Rys. 22. W tym celu wykonujemy kolejno:

  1. Formularz zawinięcia otwieramy w widoku projekt
  2. Z przybornika wybieramy  podformularz/podraport i umieszczamy w obszarze formularza.
  3. W uruchomiony kreatorze podformularzy wskazujemy formularz statki (Rys. 23)
  4. Definiujemy, które pola łączą główny formularz i podformularz (oczywiście będą to pola id_statku oraz Id_statku) - Rys. 24.

 

Rys. 24. Definicja połączenia danych między formularzem oraz podformularzem

 

  1. Przechodząc do kolejnych kroków kończymy działanie kreatora. Formularz w widoku projekt przedstawia wynik tych operacji (Rys. 25).

 

Rys. 25. Formularz zawierający podformularz w widoku projekt.

 

6.      Formularz wymagał będzie drobnych korekt formatu, które należy wykonać wg własnego uznania. Wynik ostateczny przedstawia poniższy rysunek (Rys. 26). Proszę zauważyć, iż zgodnie z ustawieniem (połączeniem formularzy) w podformularzu zawsze będą widoczne dane statku z aktywnego rekordu zawinięcia.

 

Rys. 26. Formularz z podformularzem.