Meteorologia i oceanografia

A B C D E F G H I J K L Ł M N O
P R S Ś T U W Z

góry lodowe
wielkie bryły lodu powstające na pn. Atlantyku, gł. między Zatoką Baffina a Grenlandią, i spływające na pd. z zimnym Prądem Labradorskim tzw. ulicą Davisa; na wysokości Nowej Funlandii wpadają na ciepły Prąd Zatokowy i powoli topnieją. Od narodzin do stopnienia upływa ok. 3 lat (na drodze dł. ok. 3 tys. km). Do 480 szer. pn. dociera ok. 10 tys. g.l., ok. 300-400 dociera dalej, utrzymując się do kilkunastu dni. Stanowią one zagrożenie dla statków. Granica zasięgu gór lodowych na pn. Atlantyku biegnie od Nowej Funlandii równolegle do wschodniego wybrzeża Grenlandii i wygina się w kierunku wybrzeża Islandii; g.l. spotykane są jednak także 1000 km na pd.-zach. do Nowej Funlandii. Na półkuli pd. granica gór lodowych płynących z Antarktyki sięga wyżej ze względu na ich większe rozmiary i dlatego, że wody oceanów południowych są chłodniejsze. Na pd. O. Atlantyckim granica ta biegnie wzdłuż 40 równoleżnika; w okolicach zachodniego wybrzeża pd. Afryki zimny Prąd Zachodnioafrykański wygina ją aż do 360 szer. pd., spotykano je nawet przy 260, a więc w strefie podzwrotnikowej. Na O. Indyjskim granica przebiega wzdłuż równoleżnika 450, koło Nowej Zelandii odgina się do 500. Na Oceanie Spokojnym biegnie między 400 a 500 szer. pd.; największe z napotkanych g.l. miały dł. ok. 70 km, pow. ok. 250 km2, wysokość nad wodą ok. 40 m (ale 6/7 pod wodą).

Źródło:
Ireneusz Grajewski, Józef Wójcicki "Mały leksykon morski"; Wydawnictwo Ministra Obrony Narodowej, Warszawa 1981.